Telefonische oplichting is slimmer dan ooit – en het kan iedereen overkomen. Oplichters gebruiken tegenwoordig kunstmatige intelligentie en deepfake-technieken die ervoor zorgen dat hun trucjes steeds geloofwaardiger lijken. Eén verkeerd woord kan al genoeg zijn om slachtoffer te worden. In dit artikel vertellen we hoe je deze gevaarlijke valkuilen herkent, welke woorden je absoluut moet vermijden en welke waarschuwingssignalen je nooit mag negeren. Lezen is geen overbodige luxe, want zelfs nuchtere mensen trappen soms in slimme listen.
Waarom oplichters zo graag jouw 'ja' willen horen
Met nieuwe technieken zoals deepfake-audio kunnen criminelen je stem nabootsen. Ze nemen gesprekken op en gebruiken jouw 'ja', 'akkoord' of 'ik bevestig' vervolgens om bijvoorbeeld financiële transacties goed te keuren of om instellingen namens jou te veranderen bij de bank of overheid. Zelfs een onschuldige reactie kan zo riskant zijn.
Woorden en zinnetjes die je nooit over de telefoon moet zeggen
- Ja
- Akkoord
- Bevestig
- Nee
Deze woorden kunnen uit het gesprek geknipt en in valse aanvragen of transacties geplakt worden. Begin daarom altijd neutraal, bijvoorbeeld met 'hallo' of 'ik luister'.
Alert blijven bij onbekende bellers
Het gevaar van onbekende telefoontjes wordt vaak onderschat. Neem nooit persoonlijke vragen zomaar serieus en geef zeker geen vertrouwelijke gegevens. Wanneer je door een onbekend nummer gebeld wordt en het gesprek lijkt vreemd, houd antwoorden zo vaag mogelijk en deel nooit informatie over je bank, wachtwoorden of codes.
Gegevens en onderwerpen die je altijd voor jezelf moet houden
- Burgerservicenummer (BSN), adressen, wachtwoorden
- Bankrekeningnummers, kaartgegevens, of sms-codes
- Gevoelige informatie over contracten of financiële producten
Hoe oplichters in het werk gaan: de gebruikte trucs
| Techniek | Omschrijving |
|---|---|
| Nabootsing van instanties | De beller doet zich voor als medewerker van je bank of een gemeentelijke instantie |
| Psychologische druk | Je wordt bang gemaakt, onder tijdsdruk gezet of je krijgt het gevoel dat je direct moet handelen |
| Investeringsverleiding | Schimmige beleggingen, cryptomunten of nepacties voor snel geld |
Volgens recente cijfers steeg het aantal slachtoffers van cyberfraude vorig jaar fors. In 2024 werden meer dan 69.000 bankklanten getroffen en het totale, door cybercriminelen buitgemaakte, bedrag liep op tot zo’n 1,35 miljard CZK. Opvallend vaak zijn investerings- en beursgerelateerde oplichting de boosdoeners.
Oplichters zetten AI in om stemmen na te bootsen en deepfake-audio te maken, waardoor hun verhalen nóg overtuigender klinken.
Kernpunten en veiligheidsmaatregelen voor veilig telefoonverkeer
- Neem geen onbekende nummers op als je niets verwacht.
- Zeg nooit ja of vergelijkbare woorden.
- Deel geen persoonlijke gegevens via de telefoon.
- Gebruik sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie.
- Maak een apart e-mailadres voor online diensten zonder je volledige naam.
Het effect van kunstmatige intelligentie op oplichting
Door slimme psychologische trucs te combineren met geavanceerde technologieën stijgt het aantal gevallen van telefonische fraude gestaag. In de eerste helft van 2025 werden ruim 1.400 ICT-gerelateerde fraudezaken geregistreerd. Je hoeft maar een moment te verslappen, en je gegevens of spaargeld kunnen in verkeerde handen vallen.
Het perspectief uit de praktijk: waar gaat het vaak mis?
Als ik denk aan de keren dat mensen in mijn omgeving zonder na te denken 'ja' zeggen op een onbekend gesprek, herinner ik me hoeveel schade dat kan veroorzaken. Zelf houd ik onbekende gesprekken altijd kort en geef nooit zomaar gevoelige informatie prijs. Je moet echt alert zijn en je gesprekspartner zorgvuldig controleren. Zelfs op een mindere dag, als je moe bent, kun je veel ellende voorkomen door simpelweg geen 'bevestigende' antwoorden te geven.
Wees alert – en voorkom ellende
Telefonische oplichting is uitgegroeid tot een geavanceerd fenomeen dat niet alleen met AI en deepfake-stemmen, maar vooral met overtuigende trucjes werkt. Jouw veiligheid begint bij zorgvuldigheid – met een goed beveiligde e-mail, sterke wachtwoorden, tweefactorauthenticatie en het luisteren naar je gevoel bij verdachte nummers. Onverwachte vraag? Onbekende beller? Voorzichtigheid is de beste bescherming tegen deze steeds slimmer wordende fraudeurs.
- Waarom is het woord 'ja' zo riskant in een onbekend telefoongesprek?Deze reactie kan als bewijs van instemming of toestemming worden misbruikt, vooral met behulp van AI en deepfake-technieken.
- Hoe weet ik zeker dat een beller echt van mijn bank of de overheid is?Bel altijd zelf terug naar het officiële nummer van de instantie en deel nooit vertrouwelijke gegevens per sms of e-mail.
- Maken oplichters wel eens tweestapsverificatie onklaar?Het is moeilijker, maar niet onmogelijk. Bescherm je e-mailaccount grondig en deel nooit een verificatiecode.
- Kan ik ongewenste telefoontjes voorkomen?Ja, via blokkade-opties op je telefoon of apps die verdachte nummers automatisch filteren. Geloof niet elke sms of e-mail.
Reacties